مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو، نقش مهمی در بهبودی هر چه سریع‌تر شما و پیشگیری از عوارض جراحی زانو دارد. استفاده از زانوبند و عصا، فیزیوتراپی بعد از عمل، رژیم غذایی مناسب و مراقبت از ناحیه جراحی شده از جمله این مراقبت‌ها هستند. معمولا 4 تا 8 هفته طول می‌کشد تا زانوی شما دوره نقاهت را پشت سر بگذارد. طی این مدت، مراقبت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو برای جلوگیری از خشکی زانو یا کاهش دامنه حرکتی ضروری است.
چرا مراقبت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو اهمیت دارد؟
مراقبت‌های بعد از جراحی مینیسک زانو، جزء عوامل تعیین‌کننده در موفقیت درمان و حفظ سلامت زانو محسوب می‌شوند. هر چقدر هم که جراحی شما با موفقیت انجام شود، باز هم زانو بدون رعایت این مراقبت‌ها فرصت ترمیم کامل را پیدا نمی‌کند.
مینیسک زانو بافتی است که تعادل و جذب فشار در مفصل زانو را بر عهده دارد. وقتی این بافت آسیب می‌بیند و تحت جراحی قرار می‌گیرد، بدن برای ترمیم و بازسازی به زمان و مراقبت نیاز دارد. عدم توجه به مراقبت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو نه تنها دوره نقاهت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو را برای شما طولانی‌تر می‌کند، بلکه احتمال بروز عوارضی مثل خشکی زانو، دشواری در راه رفتن، کاهش دامنه حرکتی، التهاب مفاصل و تشکیل لخته خونی را هم بالاتر می‌برد.
دوره نقاهت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو چقدر طول می‌کشد؟
طول دوران نقاهت عمل مینیسک زانو بسته به روش جراحی، سن بیمار، ناحیه و شدت پارگی مینیسک متفاوت خواهد بود. اگر جراحی مینیسک با روش کلاسیک انجام شود، معمولا دوره نقاهت بین ۴ تا ۸ طول می‌کشد. اما در روش آرتروسکوپی، اکثر بیماران بعد از گذشت یکی دو هفته می‌توانند به زندگی عادی برگردند.
اگر پارگی مینیسک به‌طور کامل تراشیده شود، روند بهبودی سریع‌تر است و بیمار معمولا در عرض ۶ تا ۴ بهبودی می‌یابد، اما اگر جراحی ترمیم مینیسک بخیه لازم داشته باشد، دوره نقاهت بین 3 تا 6 ماه طول می‌کشد. عدم توجه به اصول مراقبت بعد از عمل پارگی مینیسک، احتمال باقی ماندن درد یا محدودیت حرکتی در آینده را افزایش می‌دهد.
مراقبت‌های بعد از عمل پارگی مینیسک زانو شامل چه مواردی می‌شوند؟
چند ساعت بعد از اتمام جراحی مینیسک زانو، شما ترخیص می‌شوید و به خانه می‌روید. از این مرحله به بعد، وظیفه اصلی شما و اعضای خانواده‌تان، پایبندی درست به مراقبت‌های بعد از عمل مینیسک زانو است. این مراقبت‌ها به روند بهبودی شما برای بازگشت به زندگی روزمره‌تان سرعت می‌دهند.
کنترل درد بعد از عمل مینیسک زانو
احساس درد بعد از عمل طبیعی است، اما نباید شما را از پا بیندازد. برای کنترل درد بعد از عمل مینیسک زانو، دارو‌هایی که بهترین متخصص ارتوپدی در تهران تجویز کرده را سر وقت و منظم مصرف کنید. گذاشتن کمپرس یخ روی زانو هم تورم و هم درد را کاهش می‌دهد، البته یادتان باشد که هیچ وقت یخ را مستقیما روی پوست نگذارید؛ بلکه آن را در یک حوله بپیچید و 10 تا 20 دقیقه روی محل عمل قرار دهید.
3 روز اول بعد از جراحی، پایتان را روی چند بالش بگذارید تا بالا بیاید. این کار با افزایش خون‌رسانی به زانو، درد و تورم را کاهش می‌دهد.
تغذیه بعد از عمل مینیسک زانو
بدن شما برای ترمیم هر چه زودتر بعد از جراحی، به تغذیه سالم نیاز دارد. در دوران نقاهتتان مصرف غذا‌های مغذی، میوه، سبزی و نوشیدن آب کافی را در اولویت قرار دهید. یادتان باشد که سیگار و نوشیدنی‌های الکل‌دار روند ترمیم را مختل کرده و خطر بروز عفونت و سایر عوارض جانبی عمل پارگی مینیسک زانو را بالا می‌برند؛ بنابراین، حداقل 2 هفته اول بعد از جراحی نباید سمت این موارد بروید.
نحوه خوابیدن بعد از عمل مینیسک زانو
پس از جراحی تعویض مفصل زانو، خوابیدن در وضعیت مناسب نقش مهمی در کاهش درد و تسریع روند بهبودی دارد. بهترین حالت خواب، خوابیدن به پشت با قرار دادن بالش زیر ساق پا است تا از فشار بر زانو جلوگیری شود. خوابیدن به پهلو تنها در صورتی مجاز است که به سمت زانوی عمل‌نشده باشید و بین پاها بالش بگذارید.
خوابیدن روی شکم به‌دلیل فشار مستقیم بر ناحیه جراحی ممنوع است. استفاده از بالش گوه‌ای، کمپرس یخ قبل از خواب، مصرف داروی مسکن یک ساعت پیش از خواب و پرهیز از کافئین و وسایل الکترونیکی پیش از خواب نیز در بهبود کیفیت خواب مؤثرند.
فیزیوتراپی و ورزش بعد از عمل مینیسک زانو
تمرین‌های فیزیوتراپی به بدن کمک می‌کنند تا هر چه زودتر قدرتش را به دست بیاورد و به روال عادی برگردد. بسیار مهم است که موقع مراقبت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو، جلسات فیزیوتراپی را پیگیری کنید. برخی حرکات و تمرین‌ها هم باید در خانه انجام شوند که فیزیوتراپیست آنها را به شما آموزش می‌دهد. هر روزی که تمرین می‌کنید، یک قدم به بهبودی کامل نزدیک‌تر می‌شوید.
استفاده از عصا
هفته‌های اول بعد از عمل پارگی مینیسک زانو باید با استفاده از دو عصا راه بروید. راه رفتن با عصا، فشار را از روی زانو‌های شما بر می‌دارد و مانع از اختلال در روند ترمیمتان می‌شود. از هفته دوم می‌توانید کم کم با یک عصا راه برونید و وزنتان را به پای جراحی شده منتقل کنید. یادتان باشد که باید تا 4 ماه از حرکات چرخشی، چمباتمه‌زدن و خم‌کردن زیاد زانو خودداری کنید.
استفاده از زانوبند
سه هفته اول بعد از جراحی، در تمام مدت و حتی موقع خواب باید زانوبند داشته باشید. فقط موقع دوش گرفتن و انجام فیزیوتراپی می‌توانید زانوبند را بردارید. زانوبند جلوی وارد شدن فشار زیاد به ناحیه جراحی شده را می‌گیرد. طی این مدت، نباید زانو را بیشتر از ۹۰ درجه خم کنید. این کار جزء اصول اساسی مراقبت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو است و نقش مهمی در تسریع روند بهبودی شما دارد.
مراقبت از زخم بعد از عمل مینیسک زانو
مراقب بانداژ و بخیه محل عمل باشید و آنها را تمیز و خشک نگه دارید. از دستکاری کردن زخم‌ها یا لمس محل جراحی با دست‌های آلوده خودداری کنید. دستورات پزشک برای تعویض منظم بانداژ‌ها را رعایت کنید و از پوشاندن زخم‌ها با پانسمان‌های محکم و غیرقابل تنفس پرهیز نمایید. در صورت مشاهده هر نوع قرمزی، تورم یا ترشح غیرطبیعی از محل جراحی، فورا به پزشک مراجعه کنید.
سایر مراقبت‌های بعد از عمل پارگی مینیسک زانو
به جز موارد گفته شده، لازم است که نکات زیر را هم در دوران نقاهت بعد از عمل مینیسک زانو رعایت کنید:
- هر روز کمی پیاده روی کنید تا جلوی لخته شدن خون گرفته شود.
- تا 72 ساعت بعد از جراحی نباید پانسمان را باز کنید. بعد از این مدت می‌توانید حمام بروید، اما بعد از آن باید دوباره محل جراحی را چسب بزنید.
- تا وقتی برش‌های جراحی کاملا خوب نشده‌اند از لوسیون یا پماد‌های آنتی بیوتیکی روی محل زخم استفاده نکنید.
- تا زمانی که برش‌ها کاملا بسته نشده‌اند، از غوطه‌ور کردن پای جراحی‌شده در وان آب گرم یا استخر پرهیز کنید.
- برای کاهش ورم و جلوگیری از لخته شدن خون، جوراب طبی بپوشید.
- نرمش مچ پا را به طور مرتب انجام بدهید تا گردش خون افزایش یابد و جلوی لخته شدن خون گرفته شود.
- بلافاصله بعد از جراحی سفر طولانی نروید. در طول سفر، هر یک ساعت با عصا راه بروید یا هر 1 تا 2 ساعت توقف کرده و پیاده‌روی کنید.
- معمولا لازم است برای رانندگی کردن، 4 تا 6 هفته بعد از جراحی صبر کنید.
بیشتر بخوانید: هزینه عمل مینیسک زانو در سال 1404 چقدر است؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هرگونه تغییر غیرعادی در وضعیت زانو که شما را نگران می‌کند، نیاز به مشاوره پزشکی دارد. در موارد زیر، حتما باید به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید:
- اگر دچار احساس گرفتگی یا قفل شدن در زانو شده‌اید یا نمی‌توانید زانویتان را به راحتی تکان بدهید.
- در صورتی که زانویتان دچار تورم شدید، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی شده و با گذشت زمان از بین نمی‌رود.
- اگر نمی‌توانید زانویتان را کاملا صاف یا خم کنید.
- چنانچه به تازگی جراحی مینیسک زانو انجام داده‌اید و با علائمی مثل درد شدید، تورم مداوم، قرمزی، ترشح غیرعادی از زخم یا تب روبه‌رو شده اید.
- اگر زانویتان موقع حرکت کردن صداهای غیرعادی مثل کلیک یا خش خش دارد.
توصیه‌های نهایی
بسیار مهم است که بعد از جراحی پارگی مینیسک زانو با رعایت مواردی مثل مصرف دارو‌های تجویزی، پوشیدن جوراب طبی، عدم رانندگی تا بهبودی کامل و همینطور استفاده از زانوبند و عصا، مراقبت بعد از عمل پارگی مینیسک زانو را به نحو احسن انجام دهید.
در صورت بروز هر نوع مشکل غیرعادی در زانو مثل بی حسی، قفل شدن یا عدم حرکت، با مراجعه به دکتر پویا مشکدار، متخصص جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی) برای تشخیص و درمان به موقع مشکلات زانو اقدام کنید.