مراقبت‌های بعد از عمل آرتروسکوپی شانه، مرحله حیاتی در فرایند بهبودی و بازتوانی است. رعایت دقیق پروتکل‌های درمانی و انجام تمرینات فیزیوتراپی تحت نظر متخصص، نقش بسزایی در بازیابی عملکرد و دامنه حرکتی شانه دارد. عدم توجه به این مراقبت‌ها می‌تواند منجر به عوارضی مانند سفتی مفصل، ضعف عضلانی و طولانی شدن دوره نقاهت شود.
مراقبت‌های بعد از عمل آرتروسکوپی شانه
آرتروسکوپی شانه یک روش جراحی کم تهاجمی است که برای درمان مشکلات مختلف شانه استفاده می‌شود. مراقبت‌های پس از عمل نقش بسیار مهمی در بهبود و بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره ایفا می‌کنند. در ادامه این مقاله از دکتر پویا مشکدار، به طور جامع به نکات و مراقبت‌های ضروری پس از آرتروسکوپی شانه می پردازیم.
مدیریت درد پس از آرتروسکوپی شانه
پس از آرتروسکوپی شانه، به دلیل استفاده از بی‌حسی عصبی، شانه و بازو برای چندین ساعت بی‌حس خواهند بود. با از بین رفتن اثر بی‌حسی، ممکن است درد شدیدی احساس شود که با تجویز پزشک، داروهای ضد درد و ضدالتهابی برای کنترل آن مصرف می‌شود. همچنین استفاده از کمپرس یخ به مدت ۱۵ دقیقه و در فواصل منظم به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
فیزیوتراپی بعد از آرتروسکوپی شانه
فیزیوتراپی برای بازیابی حرکت و عملکرد شانه ضروری است. در هفته‌های ابتدایی، تمرکز بر کنترل درد و جلوگیری از سفتی مفصل با حرکات پاندولی و استفاده از اسلینگ است. در مراحل بعدی، تمرینات کششی و تقویتی ملایم برای افزایش دامنه حرکتی و استحکام عضلات انجام می‌شود. در ماه‌های پایانی، تمرینات تعادل و بازگشت به فعالیت‌های روزمره و ورزشی آغاز می‌شود.
مراقبت از محل جراحی آرتروسکوپی شانه
برش‌های جراحی آرتروسکوپی کوچک بوده و معمولاً با نوارهای چسبی پوشانده می‌شوند. این زخم‌ها باید تا زمان بهبود کامل خشک نگه داشته شوند. دوره ترمیم زخم معمولاً بین ۵ تا ۷ روز است.
نحوه خوابیدن بعد از عمل آرتروسکوپی شانه
خوابیدن روی بازوی جراحی‌شده ممکن است دردناک باشد. بهترین حالت، خوابیدن به پشت یا به سمت مخالف است. استفاده از بالش در زیر گردن و بازو به حفظ وضعیت مناسب کمک می‌کند. قرار دادن بالش در پشت بدن از غلت زدن ناگهانی در طول خواب جلوگیری می‌کند.
رانندگی بعد از عمل آرتروسکوپی شانه
بیماران زمانی مجاز به رانندگی هستند که بتوانند بازو را بدون محدودیت حرکت دهند و کنترل کاملی بر فرمان داشته باشند. این زمان معمولاً حدود یک هفته پس از جراحی است، اما برای اطمینان بیشتر باید با پزشک مشورت شود.
بازگشت به کار پس از جراحی آرتروسکوپی شانه
زمان بازگشت به کار پس از آرتروسکوپی شانه بستگی به نوع شغل شما دارد. اگر شغل شما شامل فعالیت‌های سنگین یا حرکات بالای سر نیست، ممکن است بتوانید زودتر به کار خود بازگردید. در غیر این صورت، ممکن است به زمان بیشتری برای استراحت و ریکاوری نیاز داشته باشید.
ورزش کردن بعد از آرتروسکوپی شانه
ورزش کردن پس از آرتروسکوپی شانه باید با احتیاط و تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شود. از انجام فعالیت‌های سنگین و تکراری تا مدتی باید اجتناب شود. شروع ورزش‌های سبک مانند شنا و گلف معمولا پس از چند هفته امکان‌پذیر است، اما برای ورزش‌های سنگین‌تر و تخصصی‌تر، حتما با پزشک و فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.
تغذیه بعد از عمل آرتروسکوپی شانه
رژیم غذایی غنی از پروتئین، میوه‌ها، سبزیجات و اسیدهای چرب امگا-۳ به بهبود سریع‌تر بافت‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کند. مصرف منابع ویتامین C، کلسیم و ویتامین D نیز برای تقویت استخوان‌ها و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ضروری است. همچنین پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده و پرچرب به کاهش التهاب و تسریع روند بهبود کمک می‌کند.
ممنوعیت‌های بعد از عمل آرتروسکوپی شانه
پس از آرتروسکوپی شانه، رعایت توصیه‌های پزشکی نقش مهمی در بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض دارد. برخی از محدودیت‌های مهم شامل موارد زیر است:
- در روزهای نخست، از حرکت دادن شانه و بازو خودداری کرده و از آتل یا بانداژ حمایتی استفاده کنید.
- تا چند هفته از بلند کردن اشیای سنگین اجتناب کنید؛ مدت دقیق این محدودیت وابسته به نوع جراحی و نظر پزشک است.
- انجام ورزش‌های سنگین و فعالیت‌هایی که به شانه فشار وارد می‌کنند، تا تأیید پزشک ممنوع است.
- از مصرف خودسرانه داروها، به‌ویژه مسکن‌ها، بدون مشورت پزشک خودداری کنید.
- برای انجام کارهایی مانند رانندگی، دوش گرفتن و امور منزل، با پزشک مشورت کنید و تغییرات لازم را در برنامه روزانه خود اعمال نمایید.
- زخم جراحی را خشک و تمیز نگه داشته و از لمس غیرضروری آن پرهیز کنید؛ تعویض پانسمان باید مطابق توصیه پزشک انجام شود.
- مصرف دخانیات و مشروبات الکلی روند بهبود را کند کرده و احتمال عفونت را افزایش می‌دهد؛ بهتر است تا بهبودی کامل از آن‌ها اجتناب کنید.
جمع بندی
مراقبت‌های پس از آرتروسکوپی شانه نقش بسزایی در بهبود عملکرد و کاهش درد ایفا می‌کنند. تغذیه مناسب و استراحت کافی از اصول بنیادین این مراقبت‌ها هستند. در حالی که بسیاری از آسیب‌های شانه بدون جراحی بهبود می‌یابند، آسیب‌های روتاتور کاف و ساختارهای مرتبط با آن اغلب نیازمند مداخله جراحی هستند.
آرتروسکوپی به عنوان یک روش کم تهاجمی شناخته می‌شود، اما دوره نقاهت آن ممکن است تا شش ماه به طول انجامد. این مدت زمان برای ترمیم و اتصال مجدد تاندون‌ها به استخوان ضروری است و بسته به شدت آسیب و شرایط بیمار متغیر خواهد بود.