مراقبت‌های بعد از آرتروسکوپی زانو، نقش بسیار مهمی در تسریع روند بهبودی و کاهش عوارض پس از عمل دارند. پس از این جراحی، رعایت دقیق دستورات پزشک و انجام تمرینات ورزشی تجویز شده، به بازگشت سریع‌تر شما به فعالیت‌های روزمره کمک خواهد کرد. در این مقاله، به بررسی جامع مراقبت‌های پس از آرتروسکوپی زانو پرداخته و نکات مهمی را که باید به آن‌ها توجه کنید، به شما ارائه خواهیم داد.
مراقبت‌های بعد از آرتروسکوپی زانو
آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی کم تهاجمی است که برای تشخیص و درمان مشکلات مختلف زانو استفاده می‌شود. این روش معمولاً با برش‌های کوچک و حداقل آسیب به بافت‌های اطراف انجام می‌شود و به همین دلیل دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد. با این حال، مراقبت‌های پس از آرتروسکوپی زانو نقش بسیار مهمی در بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض احتمالی ایفا می‌کنند.
- کمپرس یخ: برای کنترل درد و کاهش تورم، چندین بار در روز به مدت 20 تا 30 دقیقه از کمپرس یخ روی ناحیه جراحی استفاده کنید. در روزهای اول، به دلیل وجود پانسمان، یخ را روی پانسمان قرار دهید. استفاده از کمپرس یخ به مدت 5 تا 7 روز پس از عمل بسیار مهم است. از قرار دادن مستقیم یخ روی پوست و ایجاد سرمازدگی خودداری کنید.
- دارو: پزشک برای کاهش درد، التهاب و پیشگیری از عفونت، داروهایی را تجویز می کند که باید طبق دستور پزشک و به موقع مصرف شوند.
- استفاده از عصا و زانوبند: تا مدتی پس از جراحی و طبق تجویز پزشک، از عصای زیر بغل برای راه رفتن استفاده کنید و از تحمل وزن روی پای عمل شده خودداری کنید. هنگام راه رفتن نیز از زانوبند استفاده کنید.
- تخت و توالت فرنگی: از تخت های طبی و توالت فرنگی برای جلوگیری از فشار زیاد بر روی زانو استفاده کنید.
- اجتناب از مصرف الکل و دخانیات: از مصرف نوشیدنی های الکلی و استعمال دخانیات تا زمان مصرف داروها پرهیز کنید.
- نشستن صحیح: هنگام نشستن، از صندلی مناسبی استفاده کنید تا زانوها بالاتر از مفصل ران قرار بگیرند.
- استحمام: از استحمام بدون پوشش ضد آب تا 48 ساعت و رفتن به استخر تا سه هفته پرهیز کنید.
در صورت بروز علائمی مانند تب بالا، درد شدید، ورم غیرعادی، ترشحات چرکی از محل زخم یا علائم کم‌آبی بدن، بیمار باید فوراً به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه کند. رعایت دقیق این نکات می‌تواند روند بهبودی را تسریع کرده و خطر بروز عوارض پس از جراحی را به حداقل برساند.
مراقبت از زخم و پانسمان بعد از آرتروسکوپی زانو
در ابتدا، پانسمان اولیه تا 24 ساعت بدون تغییر باقی می‌ماند. سپس، پانسمان برداشته شده و زخم با چسب مخصوص به مدت دو روز پوشانده می‌شود. ناحیه زخم باید به مدت سه روز خشک نگه داشته شود و در صورت استحمام نیز از خیس شدن پانسمان جلوگیری شود. برای کنترل تورم، استفاده از باند کشی به مدت 5 تا 7 روز توصیه می‌شود. از قرار گرفتن در وان آب گرم به مدت یک هفته پرهیز شود.
مدت زمان استفاده از پانسمان، با توجه به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک، بین 5 تا 10 روز متغیر است. تعویض پانسمان توسط پرستار در بیمارستان به صورت روزانه انجام می‌شود و این روند باید تا دو هفته پس از جراحی ادامه یابد. بخیه‌ها نیز معمولا بین دو تا سه هفته پس از جراحی کشیده می‌شوند. مشاهده لکه‌های خونابه روی پانسمان در هنگام تمیز کردن زخم طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
پرهیز از فعالیت سنگین بعد از عمل آرتروسکوپی زانو
در روزهای ابتدایی پس از جراحی، باید از خم کردن بیش از حد زانو، انجام فعالیت‌های سنگین و ایستادن طولانی‌مدت خودداری کرده و برای حفظ تعادل از عصا استفاده کنید.
در هفته اول، تمرینات سبک مانند بالا بردن پا، حرکات مچ پا و تمرینات دامنه حرکتی توصیه می‌شود. تمرینات ورزشی بعد از آرتروسکوپی زانو توسط پزشک معالج یا فیزیوتراپ با توجه به شرایط خاص بیمار و نوع جراحی تعیین می شود. همچنین بالا نگه داشتن پا در ۷۲ ساعت اول به کاهش تورم کمک می‌کند. رعایت اعتدال در ورزش ضروری است، زیرا تمرینات نامناسب یا بیش از حد می‌توانند منجر به عوارض جبران‌ناپذیر شوند.
تغذیه و رژیم غذایی مناسب بعد از آرتروسکوپی زانو
پس از جراحی آرتروسکوپی، تغذیه مناسب نقش مهمی در تسریع روند بهبودی دارد. مصرف غذاهای سرشار از پروتئین و کلسیم به ترمیم زخم و تسریع جوش خوردن استخوان‌ها کمک می‌کند. نوشیدن آب فراوان نیز برای دفع سموم و مواد زائد ناشی از جراحی ضروری است.
از آنجا که یبوست یکی از عوارض شایع داروهای مسکن پس از جراحی است، افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی همراه با آب کافی می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. در صورت لزوم، استفاده از ملین‌های ملایم مانند شیر منیزیم (هیدروکسید منیزیم) زیر نظر پزشک معالج بلامانع است.
جمع بندی مراقبت‌های بعد از آرتروسکوپی زانو
مراقبت‌های پس از آرتروسکوپی زانو برای بهبود سریع و جلوگیری از عوارض بسیار حیاتی هستند. در این دوره، استراحت کافی، استفاده از کمپرس یخ، و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک از اهمیت بالایی برخوردارند. همچنین، انجام تمرینات فیزیوتراپی و توانبخشی به تدریج به بهبود عملکرد زانو کمک می‌کند. در نهایت، رعایت نکات بهداشتی و پیگیری دقیق دستورات پزشک، از جمله مواردی است که باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشت.